Auteursrechten zijn een hot-topic. Ook bij veel van onze klanten. Daarom leggen we prangende vragen tweemaandelijks voor aan de experts (en licensiehouders) van ArtikelPro. Deze keer: “Hoe zit het met auteursrecht en online content?”
Auteursrecht bij teksten en beelden op internet, waar moet je op letten?
Maak je weleens een screenshot? En stuur je dit door naar anderen? Vaak denken we dat dit mag, maar het is verboden als het om auteursrechtelijk beschermde content gaat. Denk aan werk van een uitgever, blogger, journalist, fotograaf of andere maker. Ook op online content rust auteursrecht en dit mag je dus niet zomaar downloaden of gebruiken. Dit is vastgelegd in de Nederlandse Auteurswet, maar ook uitgevers staan dit niet toe. Online wordt veel gedeeld; foto’s, video’s en artikelen. Uitgevers zijn hier kritisch naar gaan kijken en treden op tegen het ‘gratis’ gebruik van hun digitale werk. ‘Het staat openbaar en gratis online’ is geen vrijbrief om het dan ook te gebruiken.
Het auteursrecht
Sinds het digitale tijdperk lijkt het auteursrecht complexer, maar voor online content geldt dezelfde regelgeving uit de auteurswet als voor print.
Het auteursrecht, ook wel copyright genoemd, kent de volgende omschrijving: ‘Het auteursrecht is het uitsluitend recht van de maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.’’ (Artikel 1 Auteurswet).
Dus …
… wil je content gebruiken dat door een ander gemaakt is? Dan heb je toestemming nodig!
Bijvoorbeeld door zelf toestemming te vragen aan de maker. Dit heet een licentie. Houd er rekening mee dat een licentie niet betekent dat je onbeperkt alles mag gebruiken. Vaak is een licentie voor eenmalig gebruik. Ontvang je artikelen van een contentleverancier of media monitoringorganisatie (MMO) om jouw bedrijfsnaam in de media te volgen? Ook MMO’s hebben een licentie nodig om hun klanten van teksten, beelden en/of artikelen te kunnen voorzien.
Media monitoringorganisaties
Indien je gebruikmaakt van de dienstverlening van een MMO, of zelf werkzaam bent bij een MMO, is het slim om te controleren of alles goed geregeld is met uitgevers. Ok voor de digitale artikelen! Als klant van een contentleverancier of media monitoringsorganisatie wil je natuurlijk zeker weten dat je legaal gebruikmaakt van artikelen, foto’s of andere content. Inbreuk op het Auteursrecht valt namelijk onder het strafrecht en boetes zijn niet mis.
Uit de praktijk blijkt dat licenties niet altijd goed geregeld zijn. ArtikelPro ziet dat vooral voor online content gratis wordt weggegeven en alleen voor printartikelen een auteursrechtvergoeding betaalt wordt. Uitgevers missen hierdoor een groot deel van hun inkomsten en het auteursrecht wordt geschonden door de eindgebruiker.
Wat mag wél zonder toestemming?
Er zijn een aantal uitzonderingen op het auteursrecht van toepassing, maar dit geldt alleen voor privégebruik. Voor gebruik van werken in de zakelijke markt is altijd een licentie nodig. Een artikel mag wel gekopieerd worden voor persoonlijk gebruik (thuiskopie). Korte zinsdelen mag je overnemen als het relevant is voor de rest van je verhaal of iets onderbouwd en niet op zichzelf staat, denk aan een scriptie, presentatie of werkstuk. Dit heet het citaatrecht en gaat gepaard met een bronvermelding. Ook in het onderwijs gelden een aantal uitzonderingen op het auteursrecht.
Wat is ArtikelPro?
ArtikelPro zet zich in om illegaal gebruik van content (artikelen, teksten, beelden) in de zakelijke markt tegen te gaan. Er is sprake van illegaal gebruik wanneer er geen auteursrechtvergoeding wordt afgedragen door de gebruiker van deze content. ArtikelPro is intermediair tussen media monitoring organisaties (MMO’s) en uitgeverijen. Onze partners hierin zijn DPG Media en Mediahuis, de twee grootste uitgevers in Nederland. ArtikelPro is een organisatie zonder winstoogmerk.
Meer info: www.artikelpro.eu